Bericht van de veldcoördinator

De Kartuizer vlechtstijl in Hilvarenbeek

ANV Kempenland organiseerde begin dit jaar een workshop Vlechtheggen bij Fré van Dal in Hilvarenbeek. De belangstelling was groot! Maar liefst 20 deelnemers waren benieuwd naar dit eeuwenoud boerenambacht. De dag is fantastisch verlopen en weergoden waren ons goed gezind na een lange periode van regen. Heel de dag heeft het zonnetje geschenen.

Eerst even kort wat is dat nou; heggenvlechten. Dit ambacht is ontstaan om heggen en houtwallen ondoordringbaar te maken. Op de eerste plaats was dat om de gewassen op de akkers te beschermen tegen wild en vee, en veel later juist om de koeien en schapen in de wei te houden. Met de introductie van prikkeldraad 100 jaar geleden, is het heggenvlechten snel de rug toegekeerd. Maar het heggenvlechten komt stilletjes aan terug…. Hoezo dan?

Nog steeds vanwege de dichte, groene afscheiding. Nu niet meer rond akkers maar wel langs fietspaden, rond erven, boomgaard, bedrijventerreinen. Een gevlochten heg is makkelijk te onderhouden en met de nodige doornstruiken is die nog steeds ondoordringbaar voor mensen, honden en vee.
Voor de natuur en biodiversiteit; Een goed gevlochten heg zit onderin goed dicht, met veel grote en kleine fijne takken die veel bescherming bieden aan kleine zoogdieren en zangvogels.
Een gevlochten heg neemt minder plaats in. In dit geval werd de bestaande heg te massaal om de wind door te laten over de hopplantage op aanliggend perceel.

Er zijn nog veel meer redenen, maar ook een belangrijk argument is dat het heggenvlechten een fantastische bezigheid is. Heerlijk fysiek samen aan de slag in het landschap maar ook gevoelig maatwerk leveren. En dat hebben we gedaan!

Om 10 uur was er een aftrap in de kantine, door Arjen Stoop van Brabants Landschap. De basisprincipes van de Kartuizer vlechtstijl werden kort doorlopen; wat zijn de verschillende stappen die erbij komen kijken. Nu, de theorie was geen enkel probleem, op naar de praktijk….

Aan de slag!

Buiten op het perceel van Fré stond een mooi uitgegroeide gemengde haag van 90 meter lang van zo’n 8 jaar oud. Eerste stap was de haag te ontdoen rozen. Deze zijn heel moeilijk te vlechten. Met 20 personen was dat zo gebeurd. Nu komt het echte werk;

De heg wordt beoordeeld, in welke richting wordt de heg gevlecht (met slootwater mee)
De zijkanten van de heg worden opgesnoeid. Daarbij moesten we opletten dat we ‘kapstokken’ lieten staan. Bij het leggen van de stammen kunnen we deze beter inhaken, waardoor het vlechtwerk steviger wordt
Het kiezen van de staanders en liggers. Staanders blijven staan om de 1,20 – 1,50 m. De liggers worden allemaal gevlochten naar een 1 kant.

En dan is het kwestie van beginnen. Al doende leert men. In kleine groepjes van 4 à 5 personen werden de liggers ingezaagd/ gekapt en de eerste stammen werden om de staanders gevlochten. Wat erg opviel bij het werk dat je continu bezig bent met elkaar: ‘Wat is de staander?’, óp welke hoogte kappen we in?’, ‘Kunnen we deze leggen?’ Dit zijn opmerkingen die elke keer voorbijkomen. Het is gevarieerd werk met uiteindelijk een prachtig eindresultaat.

We mogen met deze groep enthousiastelingen terugkijken op een hele fijne dag. Bij deze bedanken we Fré en Ans nogmaals voor de gastvrijheid. Alle deelnemers zijn van koffie, thee en een heerlijke lunch voorzien; geweldig verzorgd! Ans verzorgde ook bijgaand fotoverslag. Arjen; heel erg bedankt voor je uitleg, de gereedschappen en jouw enthousiasme!

We hebben afgesproken om dit voorjaar te gaan kijken, wat het echte resultaat is geworden. Dan zijn er weer nieuwe scheuten ontwikkeld, en kunnen we kijken hoe de haag zich heeft herpakt. Wij nemen contact op met de deelnemers. Mocht u ook geïnteresseerd zijn, laat dat weten aan info@anvkempenland.nl