Negentien gelaarsde deelnemers van Collectief Midden togen op een zonnige winterdag de modderige paden op met Peter Kerkhofs om iets te leren over houtopstanden. Hij voerde hen langs een compleet scala aan landschapselementen om bij elk van deze voorbeelden samen aanleg en beheer van de elementen te bespreken. 

Welke doelen?

Van scheerheg naar vlechtheg en de klassieke legheg, langs een fraaie weidepoel naar een rij knotwilgen. Steeds maar weer de vragen: Wat is het doel van je aanplant? Met welke bodem en vochtaanbod heb je te maken? Welke soorten kies je dan in welke dichtheden? En hoe stem je het beheer af op je doelen? Dan blijkt dat Salix alba niet de enige soort is die geknot wordt maar dat diverse andere soorten wilgen zich daar evengoed voor lenen. Maar er is meer mogelijk. Peter leidde de groep langs geknotte essen, elzen, linde, iep…volgens Peter lukt het met elke boom behalve met de berk. 

Boetseren met groeivormen

Ook de vorm van de pruik kan door het toegepaste beheer afgestemd worden op het op gebruik. Wil je de twijgen gebruiken voor vlechtwerk, rijshout of zwaarder werk? Als je de knot bovenin vrijhoudt, dan creëer je een unieke nestplek voor uilen. Knot je bomen niet in een keer allemaal tegelijk maar doe dat gefaseerd, om het leven in je knotbomen een kans te geven om uit te wijken. Dat geldt natuurlijk voor alle houtopstanden en uiteindelijk voor alle elementen: voer het beheer waar mogelijk uit in delen.

Randgebeuren

Via het zogenaamde vogelbosje ging het verder naar het vormen van een bosrand. Die is pas compleet met struikmantel en kruidenzoom. Het leven zit op de randen! Door de geleidelijke overgang van hoog naar laag wordt een bosrand een bron van leven. Peter wees op de potentie van open plekken in het bos en liet zien hoe je op verschillende manieren bos kunt verjongen.

Lange bloeitijd

Door het toepassen van vele soorten binnen de elementen overlappen de bloeitijden elkaar. Zo is er voor insecten steeds iets te halen in je houtopstand. De bloeitijd kan nog verlengd worden met vroege soorten als Cornus mas en Prunus spinosa. Peter past ook voorjaarsbollen toe.

Resultaat

Met de aanwezigheid van water en zoveel verschillende elementen dichtbij elkaar, verbonden door kruidenrijke graslanden, ben je verzekerd van een groot aantal soorten insecten, vogels en klein wild en draag je substantieel bij aan de biodiversiteit.

Koffie

Na zoveel wijsheid smaakte de koffie van Mariet en Monique goed en kon er nog even nagepraat worden. Een prettige manier van onderricht, zo’n vrijdagmiddag samen in het veld.