Henk Kerkers mag graag meten en onderzoeken. Zijn moderne melkveebedrijf te Sterksel is altijd goed voor een paar projecten en onderzoeken. Henk deed grif mee met het project ‘100haPKG’. Hoe ervaren Henk en zijn koeien dit project van Waterschap De Dommel, in samenwerking met Collectief Midden Brabant?

Altijd op zoek naar verbetering! Henk heeft al enkele jaren ervaring met verschillende gras-kruidenmengsels. Voor zijn percelen wil hij scherp in kaart brengen welke soorten en verhoudingen de productiviteit van zijn koeien goed op peil houden of zelfs verbeteren. 

Keuzevrijheid

Het project 100haPKG is ingezet om samen met de boeren in Midden-Brabant 100 hectaren Productief Kruidenrijk Grasland te realiseren. De zaadkosten zijn hoger, maar met de vergoeding van ‘100haPKG’ kan een boer kennismaken met een onbekend product dat best betekenis kan krijgen voor de toekomst. Henk vindt projecten als 100aPKG heel welkom! Hij benadrukt zijn waardering voor de keuzevrijheid die de Collectieven bij de boer laten. 

Koeien in de wei

“Beweiding geeft mooie resultaten”, vertelt Henk. Hij rouleert met kleinere weideperceeltjes volgens een uitgekiend schema. “Kijk maar eens bij Nieuw Nederlands Weiden ( klik hier ). Met effectief weide- management kunnen we veel besparen op het duurdere krachtvoer.  Bovendien is het gelijkmatige en selectieve graasgedrag van de koe een stimulans voor de wortelgroei. De zode kan veel organische stof opbouwen.” Henk is ‘van het meten’. Hij scoort in de oude graslanden zelfs boven de 10 % organische stof. “Meer koeien in de wei! Dus!”, stelt Henk, “en meer koeienboeren rond natuurgebieden…”

Betekenis voor de waterhuishouding

Henk wijst op de vlinderbloemigen, die zelf stikstof uit de lucht halen. “Je kunt met minder bemesting volstaan, om nagenoeg dezelfde opbrengst te halen”. Zelf rijdt hij 1 x per jaar droge stalmest uit (10 ton/ha indien voorradig).  Soms nog aangevuld met een kleine drijfmestgift, maar geen kunstmest. Door deze stikstofefficiëntie (zelfde opbrengst met minder input), beperk je de uitspoeling naar grondwater, sloten en beken.  

“Als boeren moeten we op zoek naar klimaatbestendigere teelten en beperking van uitstoot. Een soortenrijk graskruidenmengsel maakt je minder kwetsbaar voor wisselende weersomstandigheden. Het verhogen van het organische stofgehalte en een actiever bodemleven, verbeteren de wateropnamecapaciteit van je grond. De diepwortelende soorten in het kruidenmengsel blijven bij langdurige droogte langer fris. Beregenen is dan veel minder nodig.” 

Grondbewerking

Oud grasland bevat van nature al een ruimere kruidenvegetatie. Jammer dat wetgeving soms in de weg staat om ‘Oud grasland’ langer dan zes jaren in stand te houden. Henk zegt daarover: “Een van bovenaf gestuurde ‘kalenderlandbouw’ staat een duurzame bedrijfsvoering steeds meer in de weg. Afstemming van de bedrijfsvoering op al de regels wordt haast belangrijker dan het anticiperen op de beste natuurlijke omstandigheden.”

Henk ziet meer heil in stimuleren, kennis uitwisselen en belonen om goede ontwikkelingen in gang te zetten. “Zo gaan we al steeds minder ploegen, en kiezen we bij de grondbewerking voor een niet kerende grondbewerking (NKG). Hiermee houden we bodemleven en bodemvruchtbaarheid veel beter intact”.
 

Zaaitechniek

Kruiden inzaaien moet zorgvuldig gebeuren. De kleine zaadjes kruipen naar onderen, dan krijg je een ongelijke verdeling en dat wil je niet. Om de zaden goed gemengd te houden schudt Henk steeds één zak tegelijk in zijn strooier. Wel even meer werk, maar dat levert resultaat.

Kansen

“Houd je grasmat in de gaten. Blijft ze mooi gesloten? Is er balans? Voorkom overheersing door bepaalde kruiden.” Henk verwacht dat de deelnemende boeren meer kruidenrijk grasland gaan inzaaien. Ook grasveredelaars verwachten meer animo. Zij tonen interesse om ook kruiden te gaan veredelen. Daarmee is nog veel te winnen. Als voorbeeld noemt Henk smalle weegbree, “kies je een smakelijker ras, dan eten de koeien er meer van.”

En wat vinden de dames ervan?

De koeien eten het graag, daarom gaan ze vlot naar buiten en bewegen ze meer. Koeien zoeken in de wei zelf wat ze nodig hebben om aan hun mineralenbehoefte te voldoen. Gezonde koeien zijn blije koeien! 

Rol van de Collectieven

“De bekendheid van de Collectieven kan beter”, vindt Henk. “Zorg voor praktische informatie voor de ‘gewone boer’. Als volgend jaar de aandacht verslapt, juist dan kan goede begeleiding de boeren verder helpen om hoger te scoren in het GLB. Daarvoor is onafhankelijk bedrijfsadvies nodig.”

Landschapselementen

Nog een advies van Henk: “Er is meer kennis m.b.t. landschapselementen nodig. Die krijgen in het nieuwe GLB een status. Geef de ANV’s daar handvatten voor.”

Tot slot

Afsluiten met een boodschap aan de collega’s? Henk hoeft niet na te denken. “Blijf zoeken naar verbetering! Als je doet wat je al deed, krijg je wat je al kreeg. Doe mee met de projecten die je aangeboden worden en zet die stap! Kijk hoe PKG in je bedrijf past, zeker nu, met het verlies van derogatie. Ga eens aan de gang met Productief Kruidenrijk Grasland!”